Zapraszamy 10 czerwca 2025 r. do Archiwum Narodowego w Krakowie, na ostatnie wydarzenie z serii wykładów i prezentacji materiałów archiwalnych poświęconych XVI w. – czasom potęgi Jagiellonów i rozkwitu renesansu.
Głównym bohaterem spotkania będzie Zygmunt II August 👑 – ostatni męski potomek dynastii Jagiellonów, koronowany na króla Polski jeszcze za życia ojca, ostatni dziedziczny wielki książę litewski, mecenas sztuki o wyrafinowanym guście, bohater miłosnych skandali, współtwórca unii realnej Polski i Litwy.
W programie:
🔸 Wykład prof. dr. hab. Marka Ferenca: „Dwór Jagiellonów w XVI wieku”
🔸 Wykład dr Marii Molendy „Zygmunt August i Barbara Radziwiłłówna. Historia miłości wyrażona ubiorami”
🔸 Prezentacja wybranych oryginalnych dokumentów i pieczęci króla Zygmunta II Augusta z zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie.
📅 10 czerwca 2025 r., godz. 12.00
📍 Archiwum Narodowe w Krakowie, ul. Rakowicka 22E, Aula im. dr. Sławomira Radonia
Wstęp wolny!
Cykl „Złoty wiek” – epoka, która inspiruje
Cykl „Złoty wiek” realizowany przez Archiwum Narodowe w Krakowie w 2025 roku poświęcony jest epoce ostatnich Jagiellonów. To właśnie XVI wiek był jednym z najświetniejszych okresów w dziejach Polski. Nasz projekt wpisuje się w obchody 1000-lecia polskich koronacji królewskich. Symbolicznie nawiązujemy też do 500. rocznicy traktatu krakowskiego i hołdu lennego złożonego na krakowskim rynku przez Albrechta Hohenzollerna, królowi polskiemu Zygmuntowi I Staremu. Wydarzenie to kończyło ponad 200-letni okres konfliktów militarnych i sporów dyplomatycznych z potęgą zakonu krzyżackiego w Prusach.
Bohaterami cyklu są trzy wybrane postacie przedstawione przez mistrza Jana Matejkę na znanym chyba wszystkim Polakom obrazie „Hołd pruski”: Królowa Bona, król Zygmunt I Stary oraz ich syn Zygmunt II August.
🔹 11 marca tego roku, w kontekście Dnia Kobiet, zainaugurowaliśmy projekt spotkaniem poświęconym królowej Bonie Sforzy.
🔹 11 kwietnia skupiliśmy uwagę uczestników na postaci Zygmunta I zwanego od czasu koronacji syna “Starym”.
🔹 10 czerwca podsumujemy cykl, wykładami: dotyczącym dworu ostatnich Jagiellonów oraz strojów żon Zygmunta Augusta, a także prezentacją archiwaliów związanych z panowaniem tego króla.
Już podczas prac nad pierwszą odsłoną projektu, kiedy przyszło się nam zmierzyć z „czarną legendą” królowej Bony – stworzoną przez jej oponentów a powielaną przez późniejszą historiografię – zależało nam, aby spojrzeć na tę postać z nowej XXI wiecznej perspektywy. Dlatego też niejako alegorycznie, przy odtwarzaniu wizerunku królowej posłużyliśmy się współczesnymi narzędziami tj. sztuczną inteligencją, która na podstawie drzeworytów z lat 20. XVI wieku pozwoliła zrekonstruować prawdopodobnie dość wierny portret tej niezwykłej kobiety. Podobną metodę zastosowaliśmy w przypadku króla Zygmunta I Starego, którego wizerunek został odtworzony na podstawie dość skąpych i niejednoznacznych źródeł ikonograficznych z epoki. Wizerunek Zygmunta II Augusta, jest natomiast dość dobrze znany z obrazów zachowanych zarówno w zbiorach polskich jak i zagranicznych. Pozwala to dość wiernie odtworzyć młodzieńczy wygląd Zygmunta Augusta, który królem został mając niespełna 10 lat, jeszcze za życia swojego ojca. Realizowany przez nas projekt to także zaproszenie do świeżego, bardziej wielowymiarowego spojrzenia na te postaci oraz szerzej na dziedzictwo XVI wieku nie tylko przez pryzmat historii politycznej.
