W przededniu I wojny światowej Kraków stał się centrum polskiej myśli architektonicznej, co wynikało z wyjątkowej roli miasta i jego mitu w życiu Polaków. Na przełomie XIX i XX wieku krakowskie środowisko architektoniczne liczyło wielu wybitnych twórców, którzy odegrali ważną rolę w formowaniu oblicza estetycznego dawnej stolicy Polski, jak również w przeobrażeniu jej w nowoczesny organizm. Kraków przeżywał prawdziwy rozwój architektoniczny i był także laboratorium form, a projektujący pod Wawelem architekci wykreowali własną, specyficzną estetykę określaną jako „szkoła krakowska”. Inicjatywa organizacji w 1912 roku “Wystawy Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowym” należała właśnie do tych środowisk oraz artystów i propagatorów sztuki i odrodzenia rzemiosła.. W 1910 roku powołano komitet wykonawczy w którym znaleźli się członkowie Prezydium Delegacji Architektów Polskich oraz Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana: Jan Bukowski, Józef Czajkowski, Władysław Ekielski, Karol Frycz, Wacław Krzyżanowski, Franciszek Mączyński, Adolf Szyszko-Bohusz, Tadeusz Stryjeński, Jerzy Warchałowski, Ludwik Wojtyczko, Kazimierz Wyczyński, a także Stanisław Goliński – krajowy instruktor ogrodnictwa, prezes Towarzystwa Ochrony Piękności Krakowa i Okolicy, Kazimierz Malecki, inspektor plantacji miejskich oraz Józef Sare, wiceprezydent Krakowa.
Elewacja tylna pawilonu głównego wystawy wybudowanego wg projektu Ludwika Wojtyczki i Józefa Czajkowskiego, repr. z: Wystawa Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowem w Krakowie, Premium dla członków Towarzystwa Ochrony Piękności Krakowa na r. 1912, ANK, Biblioteka Kartograficzna, sygn. AR 22
Pieczę nad wystawą objęły władze Krakowa, które przekazały subwencję na jej organizację oraz pięciomorgowy grunt w Oleandrach. Wybrano niezwykle korzystnie położony areał między parkiem dr Jordana od zachodu, a Błoniami, od południa. Prace budowlane rozpoczęte we wrześniu 1911 roku trwały do wiosny roku następnego. Ekspozycję uruchomiono 4 czerwca 1912 roku, a uroczysta ceremonia otwarcia, z przyczyn pogodowych, została przesunięta na 8 czerwca.
Wystawa trwała cztery i pół miesiąca i cieszyła się bardzo dużą popularnością. 28 lipca 1914 roku w budynkach powystawowych zostały ulokowane mobilizujące się oddziały strzeleckie. Strzelcy, a następnie Legioniści korzystali z terenu wystawy do 13 października tego roku. Miesiąc później obiekty przejęły władze miasta, które przeznaczyły je na cele aprowizacyjne.
W rocznicę otwarcia Wystawy Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowym mamy przyjemność przypomnienia Państwu tego wydarzenia, ważnego nie tylko na gruncie polskim, ale również europejskim. Zapraszamy do oglądnięcia galerii, na której prezentujemy fotografie z ekspozycji wraz niepublikowanymi dotychczas projektami części budynków oraz dokumentami z zasobu Archiwum.
Zapraszamy do obejrzenia : https://archiwalneopowiesci.ank.gov.pl/wystawa/wystawa-architektury-i-wnetrz-w-otoczeniu-ogrodowym-1912/
