30 września 2020 r. o godzinie 12.00 przy ul. Rakowickiej 22E odbyła się uroczystość otwarcia nowej siedziby Archiwum Narodowego w Krakowie, najnowocześniejszego budynku archiwalnego w Polsce, w którym będą przechowywane akta od dwunastowiecznych po współczesne, w tym dokumenty królewskie, archiwalia miejskie, zbiory pochodzące z prywatnych kolekcji oraz bogate zbiory kartograficzne, fotograficzne i ikonograficzne.
W tym ważnym dla całej sieci archiwów państwowych wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, środowisk akademickich oraz instytucji kultury. Podczas uroczystości został odczytany list gratulacyjny Prezydenta RP Andrzeja Dudy, oraz Wicepremiera, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego.
Pani Grażyna Ignaczak-Bandych, Dyrektor Generalny Kancelarii Prezydenta RP odczytuje list Prezydenta RP (fot. Rafał Górski)
Pan Jarosław Czuba, Dyrektor Generalny Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odczytuje list Wicepremiera, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (fot. Rafał Górski)
Współorganizator wydarzenia dr Paweł Pietrzyk Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, oprócz otwarcia nowej siedziby krakowskiego Archiwum oficjalnie inaugurował również system zarządzania dokumentacją elektroniczną – Archiwum Dokumentów Elektronicznych (ADE), kolejny element w łańcuchu cyfryzacji państwa. Umożliwia on wszystkim archiwom państwowym przejmowanie materiałów archiwalnych w postaci elektronicznej z różnych źródeł, w tym z systemów elektronicznego zarządzania dokumentacją funkcjonujących w jednostkach administracji publicznej.
Pan dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych podczas przemówienia (fot. Rafał Górski)
Pan dr hab. Wojciech Krawczuk, Dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie dziękuje wszystkim, którzy przyczynili się do budowy nowej siedziby ANK (fot. Rafał Górski)
Naczelny Dyrektor uhonorował również darczyńców krakowskiego Archiwum, których prywatne kolekcje wzbogaciły zasób archiwalny. Jest to symboliczny gest podkreślający otwartość archiwów państwowych na współpracę ze społeczeństwem i osobami prywatnymi w ramach wspólnych działań mających na celu zachowanie cennych źródeł historycznych.
Pan dr Paweł Pietrzyk Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych odznacza Darczyńców Archiwum, Państwa Krystynę i Aleksandra Litewków (fot. Rafał Górski)
Pan dr Paweł Pietrzyk odznacza Darczyńców Archiwum, Państwa Iwonę i Andrzeja Fischerów (fot. Rafał Górski)
Otwarcie Nowej siedziby Archiwum Narodowego w Krakowie odbyło się w „Dniu Archiwisty”, czyli w dniu wspomnienia liturgicznego św. Hieronima patrona bibliotekarzy i archiwistów, o czym wspominał abp Marek Jędraszewski Metropolita Krakowski podczas poświęcenia nowego budynku.
Jego Ekscelencja ks. Abp Marek Jędraszewski, Metropolita Krakowski, podczas poświęcenia nowej siedziby ANK (fot. Rafał Górski)
Pan Łukasz Kmita, Wojewoda Małopolski oraz Pan Łukasz Smółka, Wicemarszałek Województwa Małopolskiego podczas uroczystości otwarcia nowej siedziby ANK (fot. Rafał Górski)
Nowy budynek Archiwum Narodowego w Krakowie zlokalizowany jest przy ul. Rakowickiej 22E w Krakowie. Gmach składa się z 2 segmentów: magazynowego i biurowego, a jego powierzchnia użytkowa liczy ok. 14 000 m². Magazyny archiwalne na 8 kondygnacjach mogą pomieścić ok. 70 000 metrów bieżących akt. Segment biurowy liczy 6 kondygnacji, z biurami, nowoczesnymi pracowniami konserwacji i digitalizacji, introligatornią, wielomodułową czytelnią na materiały archiwalne oraz salą audiowizualną na 180 osób, a także trzema serwerowniami w tym serwerownią ogólnokrajowego Zapasowego Repozytorium Cyfrowego Archiwów Państwowych, zapewniającego obsługę systemu ZOSIA oraz będącego miejscem przechowywania reprodukcji cyfrowych materiałów archiwalnych z całej Polski. Repozytorium to będzie obsługiwane przez Narodowe Archiwum Cyfrowe.
Starania o nowy budynek rozpoczęto już przeszło 100 lat temu. Obecnie, dzięki powstałemu nowoczesnemu gmachowi, rozproszone dotąd materiały archiwalne z 5 obecnych oddziałów krakowskich Archiwum oraz ekspozytury w Spytkowicach k. Zatora, znajdą tu bezpieczne miejsce przechowywania w odpowiednich, stabilnych warunkach klimatycznych. Po przeprowadzeniu obecnego zasobu Archiwum (ponad. 20 000 mb akt), reszta powierzchni magazynowej stanowić będzie rezerwę na dopływy przez najbliższe kilkadziesiąt lat.
Budynek ma być przyjazny środowisku, zainstalowano w nim nowoczesne rozwiązania technologiczne: zaawansowane systemy klimatyzacji oraz dostarczania ciepła i chłodu, systemy przeciwpożarowe i wentylacji. Na dachu umieszczono panele fotowoltaiczne. Całość zarządzana jest za pomocą inteligentnego systemu zarządzania budynkiem (BMS). Wraz z budową nowego obiektu odrestaurowano także dwa mniejsze budynki zabytkowe – pozostałości dawnej twierdzy „Kraków”, które wykorzystywane są teraz jako stacja transformatorowa oraz budynek gospodarczy.
Nowa siedziba ANK (fot. Małgorzata Multarzyńska-Janikowska)
Nowy budynek został zrealizowany według projektu Pracowni Konserwacji Zabytków „Arkona” Sp. z o.o. z 2016 r. Roboty budowlane prowadziła firma Skanska SA pod nadzorem inwestorskim sprawowanym przez ECM Group Polska SA. Nieruchomość na ten cel nieodpłatnie przekazała Archiwum w 2013 r. Agencja Mienia Wojskowego. Natomiast finansowanie inwestycji wartej ok. 123 mln zł w całości pochodzi ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Prezentacji nowej siedziby towarzyszył wernisaż wystawy plenerowej W drodze. Karol Wojtyła/Jan Paweł II (1920-2005), upamiętniającej setną rocznicę urodzin Papieża Polaka. W zamierzeniach organizatorów ekspozycja ma pokazać kolejne etapy drogi Karola Wojtyły – ucznia, studenta, kapłana, biskupa, kardynała, papieża. Na ekspozycji pokazane zostaną przełomowe momenty w jego życiu, splatające się z doniosłymi faktami w historii Polski i świata XX i XXI wieku. Wystawa została objęta honorowymi patronatami Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego oraz Prezydenta Miasta Krakowa prof. Jacka Majchrowskiego.
Pani dr Barbara Berska, kurator prezentuje koncepcję wystawy “W drodze. Karol Wojtyła/Jan Paweł II (1920-2005) “(fot. Barbara Zbroja)
Wystawa „W drodze. Karol Wojtyła/Jan Paweł II (1920-2005) (fot. Rafał Górski)
