Z ogromną przykrością zawiadamiamy, że w dniu 16 września 2015 r. zmarła w Krakowie Pani Alicja Sokołowska, długoletni pracownik Archiwum Narodowego w Krakowie, doświadczona archiwistka, specjalistka w zakresie wartościowania współczesnej dokumentacji, jej opracowania i ewidencjonowania oraz nadzoru archiwalnego.
Uroczystości żałobne rozpoczną się w dniu 21 września 2015 r. o godz. 12.20 Mszą Św., która zostanie odprawiona w Kaplicy przy ul. Reduta na Cmentarzu Batowickim w Krakowie.
Alicja Sokołowska (1942-2015) całe swoje życie zawodowe związana była z krakowskim Archiwum (1965-2003), łącznie 38 lat pracy, wywierając ogromny wpływ na działalność tego Archiwum, jak i jego pracowników.
Karierę w Archiwum rozpoczęła jeszcze przed obroną pracy magisterskiej od stanowiska młodszego archiwisty Archiwum Państwowego Miasta Krakowa i Województwa Krakowskiego (16.04.1965 r.).
Już jako absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego Wydziału Filozoficzno-Historycznego, po obronie pracy Wpływ wojny secesyjnej na postawę Anglii w Europie w 1863 r. w ramach seminarium Prof. Henryka Wereszyckiego, w dniu 1 czerwca 1966 r. została awansowana na stanowisko asystenta naukowo-badawczego. Miała już wtedy opracowany pierwszy inwentarz archiwalny oraz wygłoszony referat naukowy o Wojewódzkim Urzędzie Informacji i Propagandy w Krakowie (1945-1947).
Stale poszerzała swoją wiedzę, zwłaszcza z zakresu archiwistyki. W dniach 2-25 września 1968 r. w Sulejówku ukończyła podstawowy kurs archiwalny zorganizowany przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, a w latach 1966-1967 ukończyła studium uaktualniania wiedzy administracyjno-prawnej.
W latach 1973-74 brała udział w pracach zespołu naukowo-badawczego pod kierownictwem Marii Tarakanowskiej, przeprowadzając szczegółowe wizytacje i rejestrację akt w instytucjach kultury województwa krakowskiego. Efektem tych prac było opracowanie Problemy zarządzania i selekcji akt instytucji kulturalnych na terenie województwa krakowskiego.
W okresie 1979-1984 była konsultantem Komisji Metodycznej Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Krakowie. Publikowała w „Studiach Historycznych” szereg not krytycznych z wydawnictw historycznych i archiwalnych.
Z dniem 1 stycznia 1979 r. awansowała na stanowisko kustosza.
Pani Alicja Sokołowska równolegle działała także poza Archiwum – udzielała się w Stowarzyszeniu Archiwistów Polskich oraz w Polskim Towarzystwie Historycznym. Zasiadała we władzach Związku Nauczycielstwa Polskiego (w latach 1967-69 członek, 1969-1972 przewodnicząca, 1973-1976 sekretarz, 1976-77 z-ca przewodniczącego). W latach 1970-73 była członkiem Krajowej Sekcji Archiwalnej przy Zarządzie Głównym ZNP w Warszawie. W latach 1965-1974 była członkiem Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (przewodniczącą Rady Zakładowej).
Stosunkowo szybko zaangażowała się w problematykę nadzoru archiwalnego, w szczególności w sprawy wartościowania i selekcji współczesnej dokumentacji. Od 1969 r. była Przewodniczącą Komisji Oceny Materiałów Archiwalnych (KOMA) przy Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Krakowie, potem Komisji Archiwalnej Oceny Dokumentacji (KAOD) aż do 2003 roku. Została także powołana w skład Centralnej Komisji Oceny Dokumentacji w kadencji 1991-1993.
W dniu 1 sierpnia 1982 r. Pani Alicja Sokołowska została kierownikiem Oddziału VI – kontroli, gromadzenia i zabezpieczania zasobu archiwalnego. Stanowisko to powierzył jej ówczesny dyrektor Prof. Zbigniew Perzanowski. Z dniem 15 lutego 1990 r. przejęła dodatkowo obowiązki zastępcy dyrektora Archiwum Państwowego w Krakowie, które pełniła do 30 listopada 1991 r. W tym jakże trudnym dla Archiwum okresie (trudności lokalowe i finansowe) w dniu 1 kwietnia 1991 r. została pełniącą obowiązki dyrektora Archiwum Państwowego do czasu powołania nowego dyrektora. Ten okres był także przełomowy z tego względu, iż wtedy Archiwum krakowskie pod jej bezpośrednim nadzorem zabezpieczało i przejmowało zasób archiwalny likwidowanego Komitetu Krakowskiego PZPR. To dzięki poświęceniu i determinacji Jej oraz współpracujących z nią osób Archiwum Narodowe w Krakowie może obecnie szczycić się jednym z najciekawszych i kompletnych zasobów komitetów wojewódzkich PZPR. Nie można zapomnieć także o Jej wytrwałych zabiegach u władz miasta Krakowa o dodatkowe pomieszczenia dla permanentnie cierpiącego na stały brak wolnego miejsca Archiwum, co zostało zwieńczone przejęciem obiektu przy ul. Orzeszkowej 7.
Pani Alicja Sokołowska była tym kierownikiem Archiwum krakowskiego, przez którego ręce przeszła chyba największa liczba młodych adeptów archiwistyki krakowskiej. Była Ona wymagającym, choć niezwykle życzliwym nauczycielem i mentorem, otwartym na dyskusję i nowe pomysły. Wysokie wymagania stawiała wszystkim współpracującym z Nią pracownikom, ale przede wszystkim sobie samej.
Jej działalność w zakresie wartościowania współczesnej dokumentacji, w wielu aspektach nowatorska w skali ogólnopolskiej, wpłynęła w znaczący sposób na obecne bogactwo i różnorodność zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie.
Pani Alicja Sokołowska prowadziła także wiele szkoleń kancelaryjnych i archiwalnych dla archiwistów zakładowych oraz pracowników podmiotów publicznych. Jej zdolności dydaktyczne sprzyjały temu, że wiedza o tak trudnych aspektach działalności archiwalnej, jak zarządzanie dokumentacją, selekcja archiwalna, funkcjonowanie archiwum, w przystępny sposób trafiały do słuchaczy tych szkoleń i kursów. Szkolenia były prowadzone zarówno w Archiwum Państwowym w Krakowie, jak i w licznych uznanych firmach szkoleniowych.
Pani Alicja Sokołowska została odznaczona w dniu 20 czerwca 1977 r. Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego, w dniu 28 czerwca 1978 r. srebrną odznaką Prezydium Rady Narodowej Miasta Krakowa za zasługi dla ziemi krakowskiej, w dniu 28 czerwca 1978 r. Brązowym Krzyżem Zasługi, a w dniu 13 listopada 1985 r. Złotym Krzyżem Zasługi za wyróżniającą pracę w urzędach państwowych.
Po przejściu na emeryturę nadal mocno związana była z Archiwum i jego pracownikami, żywo interesując się bieżącymi problemami i sukcesami tej instytucji.
fot. E.Perłakowska
