W roku 2014 miała miejsce pierwsza odsłona cyklu „Podróż przez historię. Zbiór Kartograficzny SHLP/BPP”. Pokazano wówczas najcenniejsze i najciekawsze mapy, plany oraz widoki miast z okresu XV–XVIII wieku. Obecnie komisarze wystawy główny akcent położyli na zaprezentowanie obiektów mających ukazać zwiedzającym wzajemne powiązania Polski i Francji.
Przedstawiono przede wszystkim prace uczonych i kartografów działających na emigracji we Francji po powstaniu listopadowym. Wystawione zostały mapy wykonane m. in. przez Joachima Lelewela, Ignacego Domeykę, Leonarda Chodźkę, Józefa Bema, Jędrzeja Sławaczyńskiego, Feliksa Wrotnowskiego. Nie mogło zabraknąć sztandarowego osiągnięcia polskich emigrantów na polu kartografii – tzw. mapy Chrzanowskiego „Karta dawnej Polski według nowszych materiałów na 1:300000”. Opracowania tej mapy podjął się ok. 1840 zespół kartografów z dawnego Kwatermistrzostwa Wojska Polskiego, pod kierownictwem gen. Wojciecha Chrzanowskiego, inicjatora tej pracy. W 1848 roku po wyrytowaniu i odbiciu 38 arkuszy prace nad mapą zostały przerwane w związku z objęciem przez gen. Chrzanowskiego dowództwa armii piemonckiej. W roku 1857 zrzekł się on wszelkich praw do mapy na rzecz Biblioteki Polskiej w Paryżu. Od października tego roku do marca 1859 pracami nad nią kierował Feliks Wronowski. Mapa Chrzanowskiego jest jedyną mapą topograficzną Polski w granicach historycznych opracowaną przez Polaków podczas zaborów. Została wydana sumptem Biblioteki Polskiej w Paryżu. Innym ciekawym zabytkiem kartografii z tego okresu pokazanym na wystawie są odbitki fotograficzne w skali 1:1 „Topograficznej Karty Królestwa Polskiego” oraz „Vojenno – topograficzeskoj Karty Rossii”, obejmującej teren Wielkiego Księstwa Litewskiego. Odbitki sporządzono w Paryżu dla potrzeb powstańców styczniowych, staraniem Ksawerego Branickiego. Zdecydowano się na tę odważną i pionierską wówczas decyzję użycia fotografii do powielenia map, ponieważ, jak pisał ks. Władysław Czartoryski: „Był to najprędszy, najtańszy i jedynie możebny sposób reprodukcji”. Są to pierwsze przykłady zastosowania fotografii do reprodukcji kartograficznej dla potrzeb polskich i jedne z pierwszych na świecie.
Druga część wystawy poświęcona jest mapom ziem polskich autorstwa kartografów francuskich, takich jak Piotr Duval, Mikołaj Sanson, Wilhelm le Vasseur de Beauplan z XVII w., Wilhelm Delisle, Mikołaj de Fer, Karol de Perthés z XVIII w. oraz J. Andriveau-Goujon, J.M.B. Chamouin, Adolf Hipolit Dufour we współpracy z Feliksem Wrotnowskim, Pierre Tardieu, Louis Vivien de Saint Martin z XIX w.
fot. SHLP
