Data 6 sierpnia 1914 r. rozpoczyna w polskiej historii I wojnę światową i zarazem epopeję legionową, zakończoną w 1918 r. odzyskaniem niepodległości. To właśnie z krakowskich Oleandrów ruszyli w bój strzelcy Józefa Piłsudskiego.
Ten nieudany, ale jakże symboliczny i przede wszystkim pierwszy po latach zaborów czyn zbrojny miał dla Polaków szczególną wagę. Sam Józef Piłsudski w I Kompanii Kadrowej widział zalążek armii polskiej. Strzelcy pokazali całemu światu, że „chcieć to móc”– z krakowskich Oleandrów pomaszerowali prosto do Niepodległości.
W II Rzeczypospolitej pamięć o legionistach Józefa Piłsudskiego była żywa i kultywowana. Przede wszystkim śladem strzelców od 1924 r. wyruszał corocznie z Krakowa Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej. Miał on charakter zawodów sportowych, ale też był czasem przypomnienia zwłaszcza młodemu pokoleniu o czynie legionowym.
Tradycję corocznych Marszów przerwała II wojna światowa, po niej zaś władze komunistycznej Polski wykreśliły z obchodów patriotycznych datę 6 sierpnia i osobę Marszałka Józefa Piłsudskiego. Dopiero od czasów pierwszej „Solidarności” tradycja legionowa powoli wracała na karty historii. W 1981 r. z inicjatywy Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego oraz małopolskiej i świętokrzyskiej „Solidarności” Marszowicze ponownie ruszyli na historyczną trasę Kadrówki. W tym roku także 6 sierpnia już po raz 52 (a 37 po wojnie) będziemy mogli towarzyszyć uczestnikom Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej, życzyć im dobrej drogi i zdobycia Kielc.
Jako nasz przyczynek do obchodów święta legionowego prezentujemy Państwu galerię archiwaliów dotyczących samej Kadrówki oraz powojennych Marszów Szlakiem I Kompanii Kadrowej.
Przejdź do zdjęć1. Albumik pamiątkowy Wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej (Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. NKN 610)
2. Pocztówka przedstawiająca Brygadiera Józefa Piłsudskiego (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ XI-2)
3. Pocztówka przedstawiająca fotografię sztandaru Związku Legionistów Polskich Oddziału w Krakowie, na sztandarze wśród najważniejszych miejsc związanych z Legionami wyhaftowano słowo Oleandry (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ LVIII)
4. Pocztówka z nutami i tekstem Pieśni Strzelców, ozdobiona malarskim przedstawieniem wyruszającej z Oleandrów I Kompanii Kadrowej (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ XXXI-1)
5. Ilustracja z Albumiku pamiątkowego z reprodukcją obrazu przedstawiającego wymarsz I Kompanii Kadrowej z Oleandrów 6 sierpnia 1914 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. NKN 610)
6. Tekst rozkazu Józefa Piłsudskiego do I Kompanii Kadrowej z 6 sierpnia 1914 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. NKN 610)
7. Malarskie przedstawienie momentu przekroczenia przez I Kompanię Kadrową granicy zaborów (Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. NKN 610)
8. Strzelcy pod Miechowem 7 sierpnia 1914 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. NKN 610)
9. Pocztówka przedstawiająca utarczkę strzelców pod Miechowem (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ XXXV-2)
10. Pierwsza Kompania Kadrowa na rynku w Jędrzejowie 9 sierpnia 1914 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ VII-1)
11. Piłsudski i jego sztab po zajęciu Kielc 12 sierpnia 1914 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. NKN 610)
12. Pocztówka przedstawiająca Bolesława Wieniawę Długoszowskiego – jednego z uczestników I Kompanii Kadrowej (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ XXXIII-1)
13. Beliniacy – pocztówka wydana nakładem NKN (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ XV-02b)
14. Władysław Belina Prażmowski - pocztówka wydana nakładem NKN (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ XV-03a)
15. Pocztówka przedstawiająca Władysława Belinę Prażmowskiego – uczestnika I Kompanii Kadrowej (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Wincentego Łepkowskiego, sygn. WŁ III-12)
16. Okładka tytułowa albumu Legiony Polskie 1914 z reprodukcjami obrazów Wojciecha Kossaka (Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. NKN 609)
17. Reprodukcja obrazu Wojciecha Kossaka Piechota. Oficer i szeregowiec z Albumu Legiony Polskie 1914 (Archiwum Narodowe w Krakowie, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. NKN 609)
18. Artykuł Adama Judyma - Englerta o symbolicznej roli I Kompanii Kadrowej w polskiej historii, zamieszczony w wydawnictwie jubileuszowym poświęconym Kadrówce (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
19 Wspomnienia Bolesława Długoszowskiego - Wieniawy pt. Wymarsz na 25-lecie wymarszu Pierwszej Kadrowej, zamieszczone w czasopiśmie Polska Zachodnia z dnia 3 sierpnia 1939 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 82)
20. Artykuł rocznicowy Dwadzieścia już lat mija... zamieszczony w Tempie dnia z 6 sierpnia 1934 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
21. Broszura poświęcona budowie Domu im. Józefa Piłsudskiego w Oleandrach – w miejscu skąd wyruszyła I Kompania Kadrowej (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
22. Jedna z kart Kalendarza wydanego na cele budowy Muzeum Narodowego w Krakowie z reprodukcją przedstawiającą Józefa Piłsudskiego i rozkazem z dnia 6 sierpnia 1914 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 80)
23 Pierwsza strona Kuriera Literacko-Naukowego – dodatku do krakowskiego IKC z 1934 r. poświęcona 20-rocznicy wymarszu Kadrówki (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
24 Tempo Dnia z 7 sierpnia 1934 r. z artykułem o rozpoczęciu sypania Kopca Józefa Piłsudskiego w dniu 20 rocznicy wymarszu Kadrówki z Oleandrów (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
25. Zaproszenie na Zjazd Legionistów Polskich w 1935 r. zwoływany zawsze w rocznicę wymarszu I Kompanii Kadrowej (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
26. Afisz X Marszu Szlakiem Kadrówki z 1933 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór afiszy i plakatów, sygn. 29/665/2374)
27. Plakat XI Marszu Szlakiem Kadrówki z 1934 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór afiszy i plakatów, sygn. 29/665/2698)
28. Okładka wydawnictwa okolicznościowego dot. 6 sierpnia (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
29. Korespondencja Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Prezydium Honorowym Marszu Szlakiem Kadrówki w sprawie nagród (Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta Miasta Krakowa, sygn. MGT 10)
30. Zaproszenie na obchody Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej w 1935 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
31. Plakieta do ozdabiania okien i domów z wizerunkiem krzyża legionowego, wydrukowana w 1934 r. na 20-lecie czynu legionowego (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 81)
32. Szlakiem Legionów - fotografia z obchodów uroczystości legionowych w Krakowie z udziałem Józefa Piłsudskiego (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Legionów, sygn. Leg 86)
33. Afisz uroczystości legionowych z 1934 r. (Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór afiszy i plakatów, sygn. 29/665/2372)