W dniach 22-23 czerwca w Archiwum Narodowym w Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa inaugurująca cykl: Europejskie Colloquia Archiwalne, zatytułowana „Rozproszone dziedzictwo. Przemieszczenia i rewindykacje archiwaliów w Europie po I wojnie światowej”
Konferencję otworzył Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk, który jako organizator wydarzenia przywitał gości przybyłych do Archiwum Narodowego w Krakowie oraz oglądających transmisję na żywo za pośrednictwem Internetu. Naczelny Dyrektor wygłosił także wprowadzenie do obrad. Głos zabrał obecny również na konferencji Konsul Generalny Ukrainy w Krakowie Wiaczesław Wojnarowski.
Prof. Jan Jacek Bruski (Uniwersytet Jagielloński) i prof. Władysław Werstiuk (Instytut Historii Ukraińskiej Narodowej Akademii Nauk Ukrainy) wygłosili referaty w ramach wprowadzenia historycznego. W trakcie panelu poświęconego archiwom ukraińskim, o archiwach w warunkach wojny w Ukrainie, opowiedział zgromadzonym dr Anatolij Chromow, Szef Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy. Referaty wygłosili również prof. Irina Matiasz (Instytut Historii Ukraińskiej Narodowej Akademii Nauk w Kijowie/Centrum Studiów Wschodnioeuropejskich Uniwersytetu Warszawskiego), dyrektor archiwum lwowskiego Ołesia Stefanyk (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie), dr Anna Mieńszenina (Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. M. P. Drahomanowa w Kijowie/Centrum Studiów Wschodnioeuropejskich Uniwersytetu Warszawskiego).
Drugi dzień obrad otworzył referat wprowadzający prof. Andrzeja Nowaka (Uniwersytet Jagielloński), a podczas trzeciej sesji konferencji prelegenci dzielili się doświadczeniami archiwów państw europejskich. Swoje wystąpienia wygłosili przedstawiciele 9 krajów: prof. Michael Hollmann (Archiwum Federalne Niemiec), dr Cristian Anita (Archiwum Narodowe Rumunii), dr Bojan Cvelfar (Archiwum Narodowe Słowenii), Birgit Kibal (Archiwum Narodowe Estonii), dr Karol Biernacki (Archiwum Narodowe Węgier – Archiwum Województwa Csongrád-Csanád), dr Michal Wanner (Departament Archiwów i Zarządzania Dokumentacją, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej), Gintaras Druckus (Państwowe Archiwum Obwodowe w Kownie), Sofia Jobawa (Archiwum Narodowe Gruzji) i Enija Rubina (Historyczne Archiwum Państwowe Łotwy). Ostatnia, czwarta sesja obrad dotyczyła doświadczeń archiwów polskich. Kwestię zwrotu archiwaliów w procesie realizacji postanowień traktatu ryskiego przedstawił Piotr Długołęcki (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych). W problematykę zwrotu archiwaliów z Białorusi do Polski na mocy traktatu ryskiego 1921 r. wprowadziła uczestników dr Ewa Rosowska (Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych). O rewindykacji archiwaliów w świetle doświadczeń Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie opowiedział dr Hubert Wajs (Archiwum Główne Akt Dawnych).
Wszystkie wystąpienia były transmitowane na żywo online. Oryginalne nagrania transmisji będą dostępne jeszcze przez ok. 2 tygodnie na Facebooku i YouTube. Zostanie również opublikowana relacja z całości obrad, opatrzona napisami rozszerzonymi w wersji polskojęzycznej.