150 lat temu – 5 grudnia 1867 roku – urodził się Józef Piłsudski. Należy On do największych postaci w dziejach Polski. Mimo, że urodził się na Wileńszczyźnie, to przez wiele lat życia związany był z Krakowem. Z woli całego narodu Jego ciało spoczęło na Wawelu, obok grobów królewskich, kryjących szczątki dawnych władców Rzeczypospolitej. Składając ciało Pierwszego Marszałka Polski na Wawelu w Krakowie, naród nie tylko spełnił wolę zmarłego, lecz na zawsze połączył Jego pamięć z miastem, z którym związanych było szereg pierwszorzędnej wagi wydarzeń z życia Piłsudskiego i które On szczególnie wśród innych miast wyróżniał. Swój stosunek do miasta określił w przemówieniu wygłoszonym 19 października 1919 roku na święcie Zjednoczenia Wojsk Polskich:
Składając ciało Pierwszego Marszałka Polski na Wawelu w Krakowie, naród nie tylko spełnił wolę zmarłego, lecz na zawsze połączył Jego pamięć z miastem, z którym związanych było szereg pierwszorzędnej wagi wydarzeń z życia Piłsudskiego i które On szczególnie wśród innych miast wyróżniał. Swój stosunek do miasta określił w przemówieniu wygłoszonym 19 października 1919 roku na święcie Zjednoczenia Wojsk Polskich:
…Kraków, pamiętajmy, nie jest tylko olbrzymią, czarowną, dźwigającą serce mogiłą wielkiego Narodu. Wszakże to poeta tego grodu – Wyspiański, nakazywał szukać wyzwolenia w trumiennej przeszłości, chociażby za cenę kalectwa. Kraków jest współczesnem miastem i jedną ze stolic Polski. Właśnie Kraków wyróżnia się między innemi miastami naszemi tem, że najłatwiej w niem było zawsze przeprowadzić współpracę ludzi i stronnictw. Najmniej tutaj było wyklinań i stawiania poza nawias narodu, przypisywania sobie tylko przywileju miłości dla Ojczyzny i wyłączności w wytyczonych przez siebie drogach ku zbawieniu. Więcej tutaj było, niż gdzie indziej, wzajemnego szacunku dla zdań różnolitych, zatem zdolności do współpracy. Czy wielka przeszłość Krakowa, jako stolicy Polski, w czasach jej największej chwały i potęgi, czy wielkie imiona i duchy Polski mogiłą swą właśnie z Krakowem związane, czy wreszcie swobodniejsze, niż gdzie indziej warunki wychowania podczas niewoli, czy wszystkie te przyczyny razem wzięte wytworzyły warunki, w których najłatwiej jest o rzetelną zgodę i rzetelne porozumienie się.
Trudno przecenić wagę związków Józefa Piłsudskiego z Krakowem. Tutaj podjął decyzję o organizacji Strzelców i wymarszu w pole, to miasto odwiedził jako pierwsze po przejęciu władzy w 1918 roku, tutaj po latach znalazł miejsce wiecznego spoczynku. W Krakowie posiada też najbardziej oryginalny pomnik – Kopiec Piłsudskiego. Śladów obecności Marszałka w Krakowie jest bardzo dużo. Są to miejsca, w których bywał prywatnie i oficjalnie oraz uroczystości, w których brał udział. Wiele z nich jest upamiętnionych poprzez tablice, obeliski, obiekty i instytucje noszące Jego imię. Tak jak mówi tytuł wystawy, te ślady zaprezentujemy w następujących grupach tematycznych:
Zapewne zdziwi obecność w tym zestawieniu Akademii Górniczo-Hutniczej. Otóż mało kto wie, że 20 października 1919 roku jako Naczelnik Państwa dokonał uroczystego otwarcia Akademii Górniczej wypowiadając pamiętne słowa „Magnificencjo! Świetny Senacie, dostojne zgromadzenie! Niniejszym ogłaszam Akademię Górniczą w Krakowie za otwartą”.
Takich niespodzianek jest więcej …
Wystawa czynna 13 listopada 2017 – 31 stycznia 2018
Biblioteka Główna AGH w Krakowie
al. Mickiewicza 30, Kraków
Prezentowane na wystawie eksponaty pochodzą ze zbiorów prywatnych: Władysława Andreasika, Wiktora Cygana, Zygmunta Czarneckiego, Jerzego Dudy, Andrzeja Gruszeckiego, Jana Krzyżanowskiego, Stanisława Malika, Oli Maurer, Bogdana Micka, Małgorzaty Musiał, Piotra Siły, Macieja Rudego, Hieronima Sieńskiego, Ewy Wnukowej
oraz instytucji:
Wystawa została przygotowana we współpracy
z Archiwum Narodowym w Krakowie
Przygotowanie i aranżacja wystawy:
Pracownicy Oddziału Informacji Naukowej
Biblioteki Głównej AGH