MIASTO NOWOCZESNE
Z dziejów Wolnego Królewskiego Miasta Podgórza 1784–1915

Dla terenów Podgórskich Krzemionek kluczową rolę odgrywała sprawna komunikacja z lewobrzeżnym Krakowem. Solidny drewniany most Wielicki służył kupcom i miejscowej ludności do momentu spalenia w 1655 r. Kolejne, mniej wytrzymałe konstrukcje nie były w stanie zaspokoić potrzeb wzrastającego ruchu towarowego. Po rozbiorach władze austriackie dążyły do zespolenia nowych terenów z resztą państwa, budowa mostu wydawała się więc koniecznością. Drewniany obiekt oddany do użytku w 1802 r., nazwany na cześć arcyksięcia Karola Habsburga, służył zaledwie dziesięć lat, zniszczony przez powódź w 1813 r.

Przez kolejne pół wieku Kraków z Podgórzem łączył most pływający, składający się z 2 tafli (tratew) brzegowych i tzw. przepuszczalni środkowej. Narażony na działanie prądu rzeki, wiosenne powodzie i przemieszczający się lód, średnio co trzy lata wymagał generalnego remontu. Mostem opiekował się specjalnie do tego celu zatrudniony pracownik zwany mostowym. Do jego obowiązków należało pilnowanie bezpieczeństwa, utrzymywanie czystości, zatrudnianie oraz nadzorowanie ludzi składających i rozkładających most.

W latach 1844–1850 u wylotu ulic Mostowej i Gazowej (obecnie Brodzińskiego) wybudowano stały most projektu inż. Tomasza Kutschery. Oficjalnie noszący imię cesarza Franciszka Józefa, a przez mieszkańców zwany mostem Podgórskim, został wzniesiony z drzewa modrzewiowego na murowanych filarach, przy pomocy nowoczesnej maszyny parowej. Pomiędzy nim a dworcem Kolei Karola Ludwika w Krakowie kursowały pojazdy komunikacji zbiorowej – omnibusy (1867) i tramwaj konny (1882). Wskutek pogłębiania się koryta Wisły konstrukcja mostu została naruszona i obawiano się, że może runąć. Obiekt czasowo zamknięto w 1925 r., następnie zmodernizowano i ponownie otwarto w 1926 r. Do 1936 r. pełnił funkcję kładki dla pieszych, za korzystanie z której pobierano opłatę przeznaczoną na budowę sąsiedniego tzw. II Mostu.

U wylotu ulic Starowiślnej i Na Zjeździe powstał tzw. III Most nazywany Mostem Krakusa. Oddany do użytku 20 stycznia 1913 r., zaprojektowany w Wiedniu, a wykonany w fabryce Zieleniewskiego, zachwycał żelazną konstrukcją. Wzdłuż mostu poprowadzono oświetlenie elektryczne, a w 1917 r. uruchomiono linię tramwajową. Zniszczony przez wojska niemieckie w 1945 r., został w latach 70. XX w. odbudowany i obecnie nosi nazwę Powstańców Śląskich.

Obok obiektów przeznaczonych dla ruchu pieszego i kołowego w latach 1854–1856 nad korytem Starej (Grzegórzki) i Nowej Wisły (Zabłocie) powstały dwa drewniane mosty kolejowe, przez które przebiegała linia Cesarsko-Królewskiej Wschodniej Kolei Państwowej, łącząca Kraków z Dębicą. W 1864 r. most nad Nową Wisłą przebudowano na stalowy, zaś w 1884 r. zastąpiono go dwoma mostami kratownicowymi.