Solidarność
Nowa Huta - „pierwsze miasto socjalistyczne”, stało się - o ironio! - w latach 80. jedną z „twierdz” Solidarności. Tutejsze protesty i manifestacje uliczne były ważnym elementem walki o przemiany ustrojowo-polityczne w Polsce. W odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. w HiL wybuchł strajk robotników. Wzięło w nim udział 10 tys. pracowników, co stanowiło 25 % załogi.
Kombinat stał się w latach 80. bazą jednej z najważniejszych struktur NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego jego rola nie zmalała. Strajk nowohucki z 1988 r., obok sprzeciwu stoczniowców z Gdańska stał się jednym z punktów zwrotnych najnowszej historii Polski – otwierając przejściowy okres negocjacji Okrągłego Stołu i zwycięskich dla „Solidarności” wyborów 4 czerwca 1989 r., upadku komunizmu w Polsce i odzyskania niepodległości.
Archiwum Narodowe w Krakowie 2019