Jak Kraków Naczelnika fetował. Rzecz o budowie pomnika Kościuszki w Krakowie

Gościnny Wawel

Ustawiony na prowizorycznym postumencie pomnik musiał czekać kolejnych kilka lat na wykonanie podstawy odlanej z brązu. Według projektu A. Szyszko-Bohusza na skale barbakanu miała zostać umieszczona podstawa z żelbetonu a na niej „spiżowy cokół odlany z armat moskiewskich, zdobytych w czasie ostatnich walk o niepodległość. Cokół zdobi liść laurowy a na froncie napis Kościuszko”.

Prace te trwały od 1930 roku, wykonano w ich trakcie szereg prac związanych z restauracją pomnika, jak choćby wymiana nitów. W 1932 roku nastąpiło uroczyste odsłonięcie pomnika, ustawionego na wykonanym z brązu cokole. Całość kosztów budowy podstawy i montaż pomnika wyniosły ponad 30 tysięcy złotych i pochodziły z zebranych przez Komitet budowy pomnika ofiar od społeczeństwa.

Rozliczenia zebranych przez Komitet środków trwały do aż początku 1939 roku ale to ustawienie pomnika na Wzgórzu Wawelskim wieńczy ponad 30-letni okres batalii o zlokalizowanie pomnika w godnym Naczelnika miejscu.

„I oto po tylu latach namiętnych sporów okazało się, że przecież protesty nie były pozbawione głębszej racji. Ustawienie zaś pomnika na stokach Wawelu wykazało tak artystycznie rozwiniętą piękną ideę a tak nastrojowo i podniośle działającą na odwiedzające Wawel społeczeństwo, że dziś nie ma chyba nikogo, kto by wystąpił przeciw obranemu miejscu”.